باستانشناسی پسماند برای نخستین بار در ایران با حمایت مرکز مطالعات و برنامهریزی شهر تهران و مرکز پژوهشیِ آفرینش و با مسئولیت اجرایی نگارنده در سالهای نود و شش و نود و هفت در دو منطقه هفت و هفده در تهران به اجرا درآمد. در این پژوهش دوازده نفر از فارغالتحصیلان رشتههای باستانشناسی و جامعهشناسی، مطالعات فرهنگی و حقوق شرکت داشتند.
نوشتار پیشرو بخشی از نتایج پژوهش یاد شده در منطقه هفده تهران است. این نوشتار به تغییر ساختارهای طبقاتی در این منطقه و تاثیر این تغییرات بر اعتراضهای اقشار تهیدست در سالهای اخیر میپردازد.
اریش فروم
هانا آرنت، کتاب میان گذشته و آینده
پرسش
یکی از پرسشهایی که اغلب در میان نیروهای سیاسی و روشنفکران مطرح میشود این است:
جامعهی ایران در بسیاری از جنبشها، از جمله مشروطهخواهی، ملی شدن نفت و حقوق زنان، در میان کشورهای همتای خودش جلودار بوده است؛ نیز، ایران یک انقلاب اجتماعی را تجربه کرده و جنبش اصلاحات ۱۳۷۶ و دموکراسیخواهی ۱۳۸۸ را پشت سر گذاشته است؛ اما چرا اغلب این جنبشها اگر شکست نخوردند، یا ناتمام رها ماندند، یا در صورت پیروزی بهسرعت به ضد خود تبدیل شدند.
در نظریات، تحلیلها و جمع بندیهایی که جنبشهای اجتماعی را کانون توجه خود قرار میدهند، همواره امید عاملی تعیینکننده قلمداد میشود و ناامیدی آسیبی عمیق در نظر میآید که شکلگیری یک جنبش را مانع میشود و پیشروی آن را جلو میگیرد. در این صورت، آیا میتوان گفت که مشکل جنبشهای اجتماعی دوران معاصر ایران، نبود امید است؟